Wsparcie Fundacji

Fundacja im. Mieczysława Grabińskiego

Kontakt

Lokalizacja
ul. Lechonia 9/1, 01-556 Warszawa
Dane fundacji
KRS 0000901284
NIP 5252863909
REGON 389021124
Adres e-mail
kontakt@mieczysławgrabinski.pl

Patron Fundacji

cropped-FMG-fav.png
Biogram

BIOGRAM PATRONA FUNDACJI
MIECZYSŁAWA GRABIŃSKIEGO

Mieczysław Grabiński był polskim dyplomatą i działaczem emigracyjnym. Urodził się 28 maja 1893 roku w Wieluniu, w rodzinie Kazimierza Grabińskiego i Kazimiery z domu Wolnych.

Uczęszczał do szkoły elementarnej w Wieluniu, a następnie do gimnazjum w Kaliszu, które ukończył w 1912 roku. Już w latach szkolnych odznaczał się silnym poczuciem obowiązku wobec Ojczyzny, które z czasem przekształciło się w wieloletnią, konsekwentną służbę Polsce – zarówno w mundurze, jak i w dyplomacji. W czasie nauki w Kaliszu zaangażował się w działalność patriotyczną, wstępując do tajnej organizacji młodzieżowej „Zarzewie”. Za działalność konspiracyjną został aresztowany przez władze carskie i w roku szkolnym 1911/1912 spędził trzy miesiące w więzieniu. Po zwolnieniu był objęty nadzorem policyjnym.
Po odzyskaniu wolności rozpoczął studia w Szkole Wyższej Handlowej w Warszawie, które ukończył w 1917 roku, uzyskując dyplom. W 1914 roku wstąpił do Legionów Polskich, a podczas I wojny światowej działał w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej.
Po zakończeniu wojny, w 1919 roku, rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął służbę konsularną, pracując w latach 1919–1933 na placówkach w Odessie, Moskwie, Belgradzie, Zagrzebiu, Gdańsku oraz Czerniowcach. W 1933 roku powrócił do centrali MSZ, gdzie pracował do 1935 roku.
1 grudnia 1935 roku objął stanowisko Konsula Generalnego RP w Wiedniu, które piastował do 1 marca 1939 roku. Podczas pracy w Wiedniu cieszył się dużym uznaniem wśród austriackiej Polonii. Uchodził za człowieka wielkiej kultury osobistej, taktu i serdeczności. Wraz z żoną Wandą aktywnie uczestniczył w życiu organizacji polonijnych, wspierając wiele inicjatyw społecznych.
Jak wspomina Władysław S. Kucharski we wstępie do książki Dyplomacja w Dachau, Konsul Grabiński „(…)wykazał się niezwykłą aktywnością jako członek kuratorium Fundacji 'Dom Polski’ w Wiedniu. Dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu fundacja pozyskiwała środki finansowe na stypendia dla młodzieży z ubogich rodzin. Szczególną opieką otaczał bezrobotnych rodaków oraz młodzież zrzeszoną w Związku Harcerstwa Polskiego i Polskim Akademickim Stowarzyszeniu 'Ognisko’, którego był honorowym członkiem (…)”. Dom Grabińskich był miejscem spotkań działaczy polonijnych, studentów i harcerzy.
Podczas Anschlussu Austrii w marcu 1938 roku oraz w kolejnych miesiącach, Konsul Grabiński podejmował starania na rzecz ratowania polskich Żydów przed prześladowaniami ze strony nazistów.
Został zapamiętany z ogromnym szacunkiem przez środowiska polonijne, a także przez posła RP w Austrii, Jana Gawrońskiego, który wspominał:
„Konsul Grabiński był człowiekiem ze wszech miar wybitnym. Jego świetne kwalifikacje zawodowe, zdolności organizacyjne, wyjątkowy zmysł społeczny, cnoty obywatelskie oraz rzetelność i prostolinijność charaktery pozostały mi w trwałej pamięci” (Moja misja w Wiedniu 1932–1938, Warszawa 1965, s. 147).
W marcu 1939 roku Mieczysław Grabiński został przeniesiony na stanowisko Konsula Generalnego RP w Monachium. Od listopada 1939 do 14 kwietnia 1941 roku pełnił tę samą funkcję w Zagrzebiu. Po zajęciu miasta przez wojska niemieckie został aresztowany przez chorwackich ustaszów, wydany gestapo i osadzony w więzieniach w Grazu i Monachium, a następnie zesłany do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Dachau. Przebywał tam od 1941 do kwietnia 1945 roku.
Mimo grożącej mu za to śmierci, opisywał warunki życia w obozie na skrawkach papieru, które udało mu się potajemnie zdobyć. Jego wspomnienia, zatytułowane Dyplomacja w Dachau, zostały wydane po wojnie przez jego dzieci, Hannę i Jerzego.
Po wyzwoleniu obozu przez wojska amerykańskie, mimo zniszczonego zdrowia, Mieczysław Grabiński podjął kolejne odpowiedzialne zadania. W latach 1945–1949 był m.in. delegatem ministra spraw zagranicznych w amerykańskiej strefie okupacyjnej Niemiec, przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Uchodźców Politycznych oraz prezesem Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Niemieckich Obozów Koncentracyjnych w Monachium.
W lipcu 1949 roku osiedlił się w Londynie, gdzie aktywnie uczestniczył w życiu emigracji. Pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Pracowników Polskiej Służby Zagranicznej, był członkiem Instytutu Spraw Międzynarodowych, a także zasiadał w Radzie Narodowej RP w kadencji 1952–1953. Współtworzył także Ligę Niepodległości Polski.
Do Polski już nigdy nie wrócił. Mieczysław Grabiński zmarł 6 maja 1960 roku. Został pochowany osiem dni później na Cmentarzu Putney Vale w Londynie. Michał Grażyński, żegnając go podczas ceremonii pogrzebowej, powiedział:
„Śp. Mieczysław Grabiński miał żywot pracowity i pełen ofiar. Dobrze zasłużył się Polsce. Dlatego pamięć jego będzie otoczona należną czcią”.
Zmarły pozostawił żonę Wandę z Januszkiewiczów (1901–1995), córkę Hannę i syna Jerzego Witolda. Był odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Niepodległości, Złotym Krzyżem Zasługi oraz licznymi odznaczeniami zagranicznymi.

Tekst został przygotowany na podstawie wstępu Władysława S. Kucharskiego znajdującego się w książce „Dyplomacja w Dachau”.

Książka „Dyplomacja w Dachau”

„Dyplomacja w Dachau”

Okładka książki

„Dyplomacja w Dachau”

Okładka książki

Zdjęcia

Źródło zdjęć – Narodowe Archiwum Cyfrowe

Mieczysław Grabiński

Portret 

Mieczysław Grabiński

Fotografia grupowa uczestników uroczystości. Widoczni m.in.: konsul Polski w Wiedniu Mieczysław Grabiński (siedzi w środku w jasnym garniturze), prezes Związku Stowarzyszeń Polskich w Wiedniu dr Beno Tenenbaum (siedzi na prawo od M. Grabińskiego), rektor kościoła polskiego w Wiedniu ksiądz Stanisław Skwierawski (siedzi na lewo od M. Grabińskiego).

Mieczysław Grabiński

Fotografia grupowa uczestników przyjęcia wydanego w Konsulacie RP, na którym prezes Towarzystwa Amicii Poloniei prof. Grigore Nandris odznaczony został krzyżem oficerskim Polonia Restituta. Od lewej stoją: płk. Gigorc, komendant placu płk. Popescu, gen. Gavrilescu, prof. Grigori Nadris, radca Czerkawski, konsul Mieczysław Grabiński, konsul Czechosłowacji Musil, Naczelny Prokurator Alexandru, pierwszy prezes Sądu Tusinschi, prezes „Czytelni Polskiej” ks. prałat Łukasiewicz. Siedzą: wicekonsulowa Kijeńska, prezesowa Węglowska, insp. Sfetcovici.

Mieczysław Grabiński

Polonia austriacka podczas śniadania wydanego przez konsula Polski w Wiedniu Mieczysława Grabińskiego (w środku).

Mieczysław Grabiński

Członkowie korporacji w towarzystwie konsula RP w Wiedniu Mieczysława Grabińskiego i prezesa Polskiej Korporacji Studenckiej „Sobiescia” A. Pasiecznika.

Mieczysław Grabiński

Konsulat Generalny RP w Zagrzebiu

Mieczysław Grabiński

Konsulat Generalny RP w Zagrzebiu